Với người Nhật, mùa đông dù có lạnh giá thế nào thì vẫn là một dịp để “tận hưởng”. Lý do là vì họ đã có kotatsu!

Nhiều người cho rằng họ thích mùa đông. Cũng đúng, vì mùa nào cũng có nét đẹp đặc trưng. Nhưng chỉ khi gặp phải những ngày mưa phùn gió bấc rét run người, họ mới hiểu mình đã sai lầm đến mức nào.

Tại Nhật Bản, mùa đông của họ cũng giống như nhiều quốc gia khác: lạnh, có tuyết rơi, khắc nghiệt. Thế nhưng, người Nhật lại sở hữu những chiếc bàn sưởi kotatsu – vật dụng cực kỳ thú vị giúp họ “thưởng thức” mùa đông theo cái cách rất Nhật Bản, thay vì phải chịu đựng nó.

Nếu như yêu thích văn hóa Nhật Bản, bạn sẽ nhận thấy trong mỗi ngôi nhà của người dân xứ này đều có một chiếc bàn thấp khá lớn, phủ chăn nệm nằm ngay giữa phòng. Đó chính là kotatsu đấy.

Kotatsu – phát minh tuyệt vời nhất của người Nhật

Kotatsu là những chiếc bàn thấp thường được làm bằng gỗ, phủ lên trên một tấm futon (chăn đệm kiểu Nhật). Phía dưới là một hệ thống sưởi – thường là chạy bằng điện, nhưng cũng có loại bằng than đối với các kotatsu truyền thống. 

Lý do nói kotatsu là phát minh tuyệt vời nhất là nhờ khả năng “thiên biến vạn hóa” của nó. Vào mùa hè, những tấm futon phủ bên trên có thể được gấp gọn lại, biến nó trở thành một chiếc bàn bình thường. Khi cần thì chỉ cần trải chăn, cắm điện, và bạn có thể chui trong đó cho đến khi mùa đông kết thúc.

Có rất nhiều loại kotatsu, từ loại nhỏ sát sàn nhà để cho chân vào, đến loại to như cái bàn ăn cỡ lớn. Trong quá khứ, người ta thường lo ngại về lớp futon phủ bên trên có rủi ro bắt lửa khá lớn, nhưng công nghệ ngày nay có thể ngăn chặn nguy cơ ấy một cách tối đa.

Về mức nhiệt, các loại kotatsu ngày nay đều có cơ chế điều chỉnh nhiệt độ. Bạn có thể chọn mức làm ấm chân, nhưng cũng có thể “chơi tất tay”, biến nó thành một cái lò sưởi xua tan giá rét trong phòng.

Không chỉ là một chiếc bàn sưởi

Người Nhật xem bàn kotatsu là một phần quan trọng trong đời sống thường ngày. Họ ăn trên kotatsu, ngủ xung quanh kotatsu, làm việc cạnh kotatsu. Chiếc bàn Kotatsu ngày nay trở thành biểu tượng của gia đình đầm ấm, quây quần, sum họp. 

Ý tưởng sinh hoạt gắn liền với chiếc bàn thấp bé như vậy thoạt nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng nó thể hiện một nét văn hóa và đức tin cực kỳ đặc trưng của người Nhật. Đối với họ thì trên cơ thể, chỉ có chân và phần thân dưới là cần để sưởi ấm, và họ sẵn sàng để phần còn lại chịu lạnh. 

Nó xuất phát từ việc người Nhật xưa kia tin rằng vùng bụng và dạ dày là trung tâm của con người, nơi kiểm soát tâm trạng, sức sống, và lưu giữ linh hồn. Đó cũng là lý do mà khi ra ngoài, họ thường đeo gen nịt bụng – đặc biệt là những người thuộc thế hệ xưa cũ.

Ngày nay, bất chấp vô vàn phát minh công nghệ sưởi ấm, kotatsu vẫn rất được ưa chuộng. Đơn giản là vì cảm giác vùi mình dưới những chiếc bàn sưởi này thực sự rất… sướng, không một thiết bị nào có thể mang lại được.

Hơn nữa nó thực sự tiện dụng, vì người Nhật thường đặt kotatsu giữa phòng khách – cực kỳ gần với nhà bếp, tủ lạnh, TV và toilet – nghĩa là quá phù hợp cho một đêm đông giá lạnh.